Grammatische Begriffe, Abkürzungen
(Skróty umowne przejęte w opisie)
| deutsch | polnisch |
| Abkürzung (Abk.) | skrót |
| Adjektiv (Adj), (Eigenschaftswort) | przymiotnik |
| adjektivisch | przymiotnikowy |
| adjektivische Deklination | deklinacja (odmiana) przymiotnikowa |
| adjektivisches Partizip Passiv | imiesłów przymiotnikowy bierny |
| adjektivisches Partizip Aktiv | imiesłów przymiotnikowy czynny |
| Adverb (Adv), (Umstandswörter) | przysłówek |
| adverbial | przysłówkowy |
| Adverbialpartizip der Gleichzeitigkeit | imiesłów przysłówkowy współczesny |
| Adverbialpartizip der Vorzeitigkeit | imiesłów przysłówkowy uprzedni |
| Akkusativ (A) | biernik |
| Aktionsart (zB. iterativ, resultativ) | strona, forma |
| Aktiv | strona czynna |
| Artikel (Geschlechtswort) | rodzajnik |
| Aspekt (Aktionsart, Betrachtungsweise, Standpunkt) | rodzaj czynności, aspekt |
| Attribut | przydawka |
| attributiv | przydawkowy |
| Aussprache | wymowa |
| Ausrufungssatz | zdanie wykrzyknikowe |
| Ausrufungszeichen | wykrzyknik |
| Aussagesatz | zdanie orzekające, zdanie oznajmiające |
| Augmentativsuffix (Vergrößerungs-Nachsilbe) | przyrostek zwjększający, zgrubiający |
| | |
| belebt | żywotny |
| | |
| Dativ (D) | celownik |
| deklinieren (beugen) | deklinować, (odmieniać) |
| Deklination (Beugung, Fallsetzung) | deklinacja, (odmiana) |
| deutsch (Dtsch.) | po niemiecku |
| demonstrativ, hinweisend | wskazujący |
| Demonstrativpartikel | partykuła wskazująca |
| Demonstrativpronomen, hinweisendes Fürwort | zaimek wskazujący |
| Diminutiv | (wyraz, rzeczownik) zdrobniały |
| diminutiv (verkleinernd) | zdrabniający |
| Diminutivsuffix (Verkleinerungs-Nachsilbe)) | przyrostek zdrabniający |
| Diphthong, (Zwielaut, Doppellaut) | dwugłoska |
| Dual (Zweizahl) | liczba podwójna |
| | |
| einfaches Futur | czas przyszły prosty |
| Endung | końcówka |
| Enklitikon | enklityka |
| Entlehnung | zapożyczenie |
| Erweichung (Palatisation) | zmiękczenie |
| | |
| Fall, Kasus | przypadek |
| feminin, weiblich | żeński |
| Femininum (f) | rodzaj żeński |
| final, (auf den Zweck bezüglich) | celowy |
| Finalsatz, Zwecksatz | zdanie celowe |
| flektieren (beugen), deklinieren, konjugieren | odmieniać, deklinować, koniugować |
| Flexion (Beugung), Deklination, Konjugation | odmiana |
| flüchtiger Vokal | samogłoska ruchoma, ("e" ruchome) |
| formal | formalny |
| Fragepartikel | partykuła pytajna |
| Frageprononen, fragendes Fürwort | zaimek pytajny |
| Fragesatz, Interrogativsatz | zdanie pytajne |
| Fragezeichen | znak zapytania (pytajnik) |
| Fremdwort | wyraz obcy |
| Futur (Zukunft) (Futurum) | czas przyszły (przyszłość) |
| Fürwort, Pronomen | zaimek |
| | |
| Gedankenstrich | myślnik, pauza, domyślnik |
| Gegenwart (Präsens) | czas teraźniejszy |
| Genitiv (G) | dopełniacz |
| Genus (Geschlecht) | rodzaj |
| | |
| harte | twarde |
| Hauptsatz | zdanie główne |
| Hilfsverb | słowo posiłkowe (czasownik posiłkowy) |
| höfliche Form | uprzejma forma zwracania się |
| | |
| Imperativ (Befehlsform) | tryb rozkazujący |
| imperfektiv, unvollendet | niedokonany |
| imperfektiver Aspekt (unvollendeter Aspekt) | rodzaj czynności niedokonanej |
| imperfektives Verb (imp.) (unvollendetes Zeitwort) | czasownik niedokonany |
| indefinit, unbestimmt | nieokreślony |
| indefinites Pronomen, unbestimmtes Fürwort | zaimek nieokreślony |
| indeklinabel, undeklinierbar | nieodmienny |
| Indikativ, Wirklichkeitsform | tryb oznajmujący |
| Infinitiv (Grundform des Verbs) | bezokolicznik |
| Indikativ (Wirklichkeitsform des Verbs) | tryb oznajmujący |
| Instrumental (I) | narzędnik |
| Interjektion (Int.), (Ausruf, Empfindungswort) | wykrzyknik |
| Interpunktion, Zeichensetzung | interpunkcja, użycie znaków |
| interrogativ, fragend | pytający |
| Interrogativpronomen, fragendes Fürwort | zaimek pytający |
| intransitiv | nieprzechodni |
| intransitives Verb | czasownik nieprzechodni |
| Irrealis, Modus der Unwirklichkeit | tryb warunkowy |
| Iterativ (frequentatives Verb) | (czasownik) częstotliwy |
| | |
| Kardinalzahl, Grundzahlwort | liczba główna |
| Kardinalzahlwort, Grundzahlwort | liczebnik główny |
| Kasus, Fall | przypadek |
| Komma, Beistrich | przecinek |
| Komparation (Steigerung der Adjektive)) | stopniowanie |
| Komparativ (Kp.), erster Steigerungsgrad | stopień wyższy |
| Kompositum, zusammengesetztes Wort | wyraz złożony |
| Konditional, Bedingungsform | tryb warunkowy |
| Konjugation (Beugung der Verben) | koniugacja, odmiana (czasownika) |
| Konjunktion (Kj.), (Bindewort) | spójnik |
| Konjunktiv (Möglichkeitsform des Verbs) | tryb przypuszczający |
| Konsonanten (Mitlaute der Buchstaben) | spółgłoski |
| Konsonantenwechsel | wymiana spółgłoski |
| Kontraktion, Verkürzung, Zusammenziehung | ściągnięcie, skrócenie |
| koordinierend, nebenordnend | współrzędny |
| Kopula, Bindewort | łącznik |
| Kurzform (Kurz.F.), Kurzwort | forma skrócona, skrótowiec |
| Kurzform des Adjektivs, deklinierte Adjektivform | imienna (rzeczownikowa) forma przymiotnika |
| | |
| Laut | głoska |
| Lautwandel | wymiana, rozwój głosek |
| Lehnwort | wyraz zapożyczony |
| Lokativ, (L), Präpositiv (wo?-Fall) | miejscownik |
| | |
| maskulin, männlich | męski |
| Maskulinum (m) (männlichen Geschlechts) | rodzaju męskiego |
| männlich personal | męskoosobowy |
| männlich unbelebt | męskonieżywotny |
| männlich belebt | męskożywotny |
| Modalverb | czasownik modalny |
| Modus | tryb |
| Modus verbi | tryb czasownika |
| | |
| Nebensatz | zdanie poboczne |
| Negation, Verneinung | przeczenie |
| negierend, verneinend | przeczący |
| neutral (sächlichen Geschlechts, sächlich) | nijaki |
| Neutrum (n) (neutrales, grammatisches Geschlecht) | rodzaj nijaki |
| Nomen, nominal, (Namen, Wort) | imię, imienny |
| Nominativ, (N), (Nennfall, Werfall) | mianownik |
| nominale Deklination, (nach Art der Nomina) | deklinacja (odmiana) imienna, (deklinacja rzeczownikowa przymiotników) |
| Numerale (Num.), (Zahlwort) | liczebnik |
| Numerus, Zahlform | liczba: liczba pojedyncza, liczba podwójna, liczba mnoga |
| | |
| Objekt | dopełnienie, przedmiot |
| Ob.Schl. (oberschlesisch) | po górnośląsku |
| Ordinalzahlwort, Ordnungszahlwort | liczebnik porządkowy |
| Ordnungszahl, (Ordinalzahl) | liczba porządkowa |
| Orthografie, Rechtschreibung | ortografia, pisownia (prawidłowa) |
| | |
| Palatisation, Erweichung | zmiękczenie |
| palatalisieren (erweichen) | palatalizować (zmiękczać) |
| Partikel (Part.) | partykuła |
| Partizip (Ptzp.) | imiesłów |
| Partizipialform | forma imiesłowa |
| Passiv (eine Verbform, Leideform) | strona bierna |
| perfektiv | dokonany |
| perfektiver Aspekt (vollendeter Aspekt) | rodzaj czynności dokonanej |
| perfektives Verb (perf.) (vollendetes Zeitwort) | czasownik dokonany |
| Person | osoba |
| Personalendung | końcówka osobowa |
| Personalform (Pers. F.) | (forma) męskoosobowa |
| Personalpronomen (Pers.Pron.) | zaimek osobowy |
| Plural (Plur., pl.) (Mehrzahl) | liczba mnoga |
| Pluraliatantum | rzeczownik bez liczby pojedynczej |
| positiv | dodatni |
| Positiv (Grundstufe bei der Steigerung) | stopień równy |
| Poln. (polnisch) | po polsku |
| possesiv, besitzanzeigend | dzierżawszy (zaimek) |
| Possesivadjektiv | przymiotnik dzierżawszy |
| Possesivpronomen, besitzanzeigendes Fürwort | zaimek dzierżawszy |
| Prädikat, Satzaussage | orzeczenie |
| prädikative Form des Adjektivs | forma orzeczeniowa, niezłożona, imienna, (rzeczownika) |
| Präfix (Vorsilbe) | przedrostek, prefiks |
| Präposition (Prp.), (Verhältniswort) | przyimek |
| Präpositiv, Lokativ | miejscownik |
| Präsens (Präs.), (Zeitform der Gegenwart) | czas teraźniejszy |
| Präteritum (Prät.) (Zeitform, Vergangenheit) | czas przeszły |
| Prinzip, prinzipiell, (Grundsatz, grundsätzlich) | zasada, zasadniczy |
| progressiv, fortschreitend | postępowy |
| Pronomen (Pron.) (Fürwort) | zaimek |
| pronominal | zaimkowy |
| pronominale Deklination | deklinacja (odmiana) zaimkowa |
| Präposition (Prp) | przyimek |
| Punkt | kropka |
| | |
| Qualität, qualitativ | jakość, jakościowy |
| | |
| reflexiv | zwrotny |
| Reflexiv, (Reflexivum), rückbezügliches Wort | strona zwrotna, zwrotny |
| Reflexivpronomen, rückbezügliches Fürwort | zaimek zwrotny |
| reflexives Verb | czasownik zwrotny |
| regressiv, zurückwirkend | wsteczny |
| relativ, bezüglich, verhältnismäßig | względny |
| Relativpronomen, bezügliches Fürwort | zaimek względny |
| Relativsatz | zdanie względne |
| Resultativ | Tryb formy nieosobowej czasowników wskazujący na wynik czynności |
| | |
| Sachform (Sach. F) (zB. des Adjektivs) | niemęskoosobowy, (forma rzeczowa, np. przymiotnika) |
| sächlich | nijaki |
| sächliches Substantiv | rzeczownik rodzaju nijakiego |
| Sammelbezeichnung | wyraz zbiorowy |
| Sammelzahlwort | liczba zbiorowa |
| Satz | zdanie |
| Satzbau | skład zdania |
| Schreibung | pisownia |
| Silbe | zgłoska, sylaba |
| Singular (Sing.) (Einzahl) | liczba pojedyncza |
| Singulariatantum | (rzeczownik) bez liczby mnogiej |
| Slow. (slowakisch) | po słowacku |
| Stamm | temat |
| Steigerung (des Adjektivs), steigern | stopniowanie (przymiotnika), stopniować |
| stimmhaft | dźwięczny |
| stimmlos | bezdźwięczny |
| Subjekt, Satzgegenstand | podmiot |
| Substantiv (Nomen, Hauptwort) | rzeczownik |
| Substantivierung | tworzenie rzeczowników |
| Suffix (Nachsilbe) | przyrostek, sufiks |
| Superlativ, (Sup.) Höchststufe der Steigerung | stopień najwyższy |
| Synonym, Wort mit gleicher Bedeutung | równoznacznik, synonim |
| Syntax, Satzlehre | składnia |
| | |
| Tempus (Zeit, Zeitform des Verbs) | czas |
| Terminus, Fachausdruck | wyraz specjalny, szczegółowy, fachowy |
| transitives Verb | czasownik przechodni |
| Tschech. (tschechisch) | po czesku |
| | |
| Umstandsbestimmung, adverbiale Bestimmung | okolicznik |
| unbelebt | (rzeczownik) nieżywotny |
| unpersönliche Verbform | bezosobnik |
| undeklinierbar, unveränderlich (unv) | nieodmienny |
| unvollendetes Verb, imperfektives Verb | czasownik niedokonany |
| | |
| Verb (Vb), (Tätigkeitswort, Zeitwort) | czasownik |
| Verbales Genus | formy strony (strona czynna, strona bierna, strona zwrotna) |
| Verbalsubstantiv | rzeczownik odsłonny |
| Vergangenheit, Präteritum | czas przeszły |
| Verneinung, Negation | przeczenie, negacja |
| Verneinungspartikel | partykuła przecząca |
| Verneinungssatz | zdanie przeczące |
| Vokalwechsel | wymiana głoski |
| Vokal (Selbstlaut) | samogłoska |
| Vokativ (V) | wołacz |
| vollendet, sh. Aspekt, perfektiver | dokonany |
| vollendetes Futur | czas przyszły dokonany |
| vollendetes Verb | czasownik dokonany |
| | |
| weiblich, feminin | żeński |
| weibliches Substantiv | rzeczownik żeński |
| weiche | mjękkie |
| Wortarten | wyrazy, części mowy |
| Wortbildung | słowotwórstwo, budowa wyrazów |
| Wortbildungsarten | rodzaje budowy wyrazów |
| Wortfolge, Satzbau | porządek słów |
| Worttrennung | dzielenie, przenoszenie wyrazów |
| Wortstamm | temat wyrazów |
| Wurzel | pierwiastek, korzeń |
| | |
| Zahlwort, (Grundzahlwort, Ordnungszahlwort) | liczebnik |
| Zukunft, Futur | czas przyszły |
| zusammengesetztes Futur | czas przyszły złożony |